Perspektywy rozwoju rynków kapitałowych
„`html
W ostatnich latach, pomimo rosnącej współpracy, pomiędzy europejskimi rynkami kapitałowymi widoczne są istotne rozbieżności dotyczące regulacji, poziomu rozwoju technologicznego czy też kwestii operacyjnych. Taka fragmentacja stanowi istotną barierę dla swobodnego przepływu kapitału, ogranicza zasięg inwestycji międzynarodowych i wpływa na wzrost kosztów pozyskania finansowania przez firmy, szczególnie te należące do sektora MŚP. Brak spójnie funkcjonującego rynku kapitałowego sprawia, że europejskie przedsiębiorstwa mają trudniejszy dostęp do funduszy niż ich odpowiednicy w USA, co przekłada się na obniżenie konkurencyjności i spowolnienie tempa rozwoju innowacji na Starym Kontynencie.
Zakres i cele konsultacji Komisji Europejskiej
Aby odpowiedzieć na te wyzwania, w kwietniu 2025 roku Komisja Europejska rozpoczęła szerokie konsultacje publiczne, mające na celu zebranie opinii na temat przeszkód w pełnej integracji rynków kapitałowych w Unii Europejskiej. Działania te wpisują się w nową Strategię Unii Oszczędności i Inwestycji (SIU), przyjętą w marcu 2025 roku, której kluczowym celem jest efektywniejsze kierowanie oszczędności społeczeństwa i instytucji na produktywne inwestycje w całej Wspólnocie.
Komisja ma zamiar zidentyfikować konkretne trudności prawne, regulacyjne oraz technologiczne, hamujące rozwój jednolitego rynku kapitałowego, a także zebrać pomysły na rozwiązania, pozwalające przyspieszyć proces integracji. Dokument konsultacyjny poruszał szeroki wachlarz zagadnień kluczowych dla rozwoju jednolitego rynku finansowego. Wśród poruszanych tematów znalazły się przede wszystkim:
- Bariery prawne i regulacyjne ograniczające transgraniczny przepływ kapitału,
- Uproszczenie procesów notowań spółek na giełdach,
- Zwiększenie dostępności finansowania dla firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw.
Ramowa infrastruktura i nadzór
Konsultacje obejmowały również pytania dotyczące skuteczności obecnych ram nadzorczych oraz roli Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), z naciskiem na potencjalne rozszerzenie jego uprawnień w zakresie koordynowania i ujednolicania przepisów w skali europejskiej. Ważnym aspektem był też rozwój cyfrowej infrastruktury rynkowej, interoperacyjności systemów rozliczeniowych i rejestrowych oraz zapewnienia szerokiego dostępu do danych dla inwestorów.
Znaczenie edukacji i zaufania obywateli
Nie mniej istotny okazał się wątek podnoszenia poziomu edukacji finansowej wśród obywateli, a także tworzenia zachęt do inwestowania w instrumenty rynku kapitałowego, w tym przez produkty detaliczne i fundusze paneuropejskie. Dodatkowo, Komisja zapytała, jak zwiększyć konkurencyjność europejskich rynków wobec inwestorów globalnych oraz w jaki sposób ograniczyć ryzyko marginalizacji mniejszych, lokalnych rynków.
Opinie interesariuszy i postulaty branżowe
Konsultacje wyróżniały się otwartym charakterem – wszyscy mogli zgłaszać zarówno identyfikację problemów, jak i sugestie konkretnych rozwiązań sprzyjających sprawniejszej integracji, rosnącej konkurencyjności i odporności rynków finansowych w UE. Na apel odpowiedziały liczne organizacje branżowe, instytucje finansowe oraz przedstawiciele mniejszych rynków krajowych.
- Stowarzyszenia inwestorów instytucjonalnych wskazały na potrzebę większej transparentności danych i pogodzonej infrastruktury cyfrowej.
- Wśród postulatów pojawiły się uproszczenie procedur notowań oraz harmonizacja wymogów sprawozdawczości finansowej.
- Reprezentanci rynków Europy Środkowo-Wschodniej apelowali o wsparcie dla inwestorów lokalnych, chcąc uchronić się przed marginalizacją.
- Europejski nadzór ubezpieczeniowy EIOPA zaakcentował potrzebę poprawy kontroli nad działalnością transgraniczną oraz większą spójność w nadzorze nad modelami wewnętrznymi, co jest ważne dla uczciwej konkurencji.
Plany i wizja przyszłości rynku kapitałowego UE
Konsultacje zakończyły się 10 czerwca. Wyniki mają być opublikowane w trzecim kwartale 2025 roku, a na ich podstawie zaplanowano konkretne propozycje legislacyjne, które Komisja przedstawi jeszcze przed końcem roku. Pierwsze regulacje mogą wejść w życie już w 2026 roku.
W dłuższej perspektywie Unia Europejska zamierza doprowadzić do sytuacji, w której europejski rynek kapitałowy będzie funkcjonował na wzór amerykański: według jednolitych zasad notowań, z nowoczesną wspólną infrastrukturą technologiczną i silnym centralnym nadzorem. Taki zintegrowany rynek ma szansę przyciągać inwestorów z całego świata, oferować wyższą płynność, niższe koszty transakcji i lepszy dostęp do środków finansowych dla firm na terenie całej UE.
Nie ulega wątpliwości, że integracja europejskich rynków kapitałowych może stać się jednym z filarów trwałego wzrostu gospodarczego oraz odporności finansowej Unii Europejskiej w kolejnych dekadach.
„`