Tajemniczy wybuch gwiazdy sprzed 800 lat – naukowcy odszyfrowali tajemnicę

Niezwykła mgławica Pa 30 to wyjątkowa supernowa udokumentowana przez chińskich i japońskich astronomów w 1181 roku, która „zginęła” na wieki i dopiero niedawno udało się zaobserwować po niej ślad. W 2013 roku astronom-amator Dana Patchick odkrył pozostałą po niej niezwykłą mgławicę.

Mgławica przypomina mniszek lekarski lub fajerwerk ze względu na swoje ukształtowanie, dlatego określono ją mianem „kosmicznego mniszka” lub „kwitnącej gwiazdy zombie”. Potrzebne było ponad 800 lat od eksplozji supernowej, która doprowadziła do tego spektakularnego widoku, aby powstały urządzenia pozwalające naukowcom dokładnie przyjrzeć się temu zjawisku.

Chociaż włókna Pa 30 przypominają te wytworzone przez gwiazdę nową lub mgławicę planetarną, niektórzy astronomowie sugerują, że powstały w wyniku rzadkiego rodzaju supernowej: termojądrowego.

SN 1181 i mgławica Pa 30

Naukowcy stworzyli trójwymiarową mapę i animację mgławicy po przyjrzeniu się obiektowi za pomocą niezwykle czułego spektrografu KCWI (Keck Cosmic Web Imager) zainstalowanego w Obserwatorium Kecka na Hawajach. Christopher Martin, profesor fizyki w Caltech, mówi, że standardowy obraz pozostałości supernowej byłby jak statyczne zdjęcie pokazu fajerwerków, natomiast KCWI daje możliwość obserwacji ruchu żaru eksplozji, co pozwala na dokładniejsze zrozumienie tego zjawiska.

Ekspert stwierdził, że poruszające się w charakterystycznych włóknach odłamki po wybuchu „uciekają od miejsca eksplozji z prędkością 1000 km na sekundę”. Istnieje przypuszczenie, że nie zmieniały one swojej prędkości od czasu eksplozji, co jest rzadkością w tego typu zdarzeniach.

Jedyny przypadek supernowej typu lax

Badacze podkreślają, że choć istnieje wiele kandydatów na supernowe typu Iax, to mgławica Pa 30 jest jedynym znanym przypadkiem w naszej galaktyce. Trójwymiarowa charakterystyka 3D prędkości i struktury przestrzennej pozostałości po supernowej pozwala dowiedzieć się więcej o tym szczególnym zdarzeniu historycznym.

Ilaria Caiazzo, współautorka badania z austriackiego Instytutu Nauki i Technologii (ISTA), podkreśliła rolę tych badań i ich znaczenie w zrozumieniu kosmicznych zjawisk sprzed wieków.

Więcej szczegółów na temat wyników badań można znaleźć na stronie austriackiego Instytutu Nauki i Technologii.

• Wyniki badań zostały opublikowane na łamach ” „.